Haşimato Hastalığında Glutensiz Beslenmenin Önemi
Bağışıklık sisteminin vücudun kendi doku ve hücrelerini yabancı bir ajan gibi görerek saldırmasıyla gelişen hastalıklar otoimmün hastalıklar olarak adlandırılır. Bunlardan bir tanesi olan Haşimato hastalığı, tiroid bezlerini etkiler ve ilerlediğinde hipotiroidiye neden olabilir. Vücutta her türlü metabolik işlevde görev alan tiroid hormonlarını üreten tiroid bezi, Haşimato hastalığı nedeniyle zarar gördüğünde bu işlevlerin tümünde bozukluklar görülür. Bu nedenle hastaların tıbbi tedavilere uyum sağlaması, bunun yanında tiroid bezini korumaya yönelik çeşitli önlemler alması oldukça önemlidir.
Haşimato Hastalığı Ne Demek?
Haşimato hastalığı, immün sistemin tiroid bezini hedef alarak burada yer alan hücreleri yok etmesiyle gelişir. Boyunda adem elması olarak bilinen kısmın hemen altında yer alan tiroid bezi, vücutta besinlerden enerji elde edilmesinde ve bazal metabolizma hızının düzenlenmesi gibi pek çok farklı işlevde görev alır. Haşimato hastalarında ise tiroid bezindeki hormon üretiminden sorumlu hücreler, verilen otoimmün tepki nedeniyle yavaş yavaş ölmeye başlar. Bu nedenle hastalığın ilerleyişi ile tiroid hormonlarının yetersizliği, diğer adıyla hipotiroidi tablosunun gelişme olasılığı söz konusudur.
Haşimato Hastalığı Belirtileri Nelerdir ?
Haşimato hastalığı ani gelişimli olmayan, yıllar içinde yavaş yavaş ilerleyen türde bir hastalıktır. Bu nedenle Haşimato hastalığı belirtileri, hastalık belirli bir ilerlemişlik düzeyine gelinceye kadar fark edilemeyebilir. Yaygın görülen belirtiler arasında şunlar yer alır:
- Yorgunluk
- Sürekli uyku hali
- Üşüme
- Kaslarda güçsüzlük, eklemlerde ağrı ve sertlik sorunları
- Cilt kuruluğu, tırnaklarda kırılganlaşma, saçlarda güçsüzleşme ve dökülme
- Yüzde solgunluk ve şişlik
- Kadınlarda düzensiz ve aşırı âdet kanaması
- Hafıza ve konsantrasyon sorunları
- Kabızlık
- Depresyon
- Kalp atış hızının yavaşlaması
- İleri evrelerde tiroid bezinde büyüme (guatr)
Haşimato Hastalığı Neden Olur?
Otoimmün saldırılardan kaynaklı olan Haşimato hastalığının kesin nedeni henüz bilinmemektedir. Ancak Haşimato ve diğer birçok otoimmün hastalıkta genetik yatkınlık önemli bir risk faktörü olarak görülür. Ayrıca stres, enfeksiyonlar, aşırı iyot alımı, radyasyona ve çeşitli kimyasallara maruz kalma gibi durumların da Haşimato hastalığına yakalanma olasılığını artırıcı etki gösterdiği düşünülmektedir. Tip 1 diyabet, çölyak, lupus gibi farklı otoimmün hastalıkları bulunan kişilerin de Haşimato hastalığına yakalanma olasılığı diğer bireylere oranla daha yüksektir.
Haşimato Hastalığını Ne Tetikler?
Yapılan bazı bilimsel çalışmalar, beslenme düzeninde yer alan bazı besinlerin Haşimato hastalığında etkili olan otoimmün tepkiyi artırdığını ve bunun sonucunda hastalığı tetiklediğini göstermiştir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Gluten içeren tahıllar
- Nohut, fasulye gibi kuru baklagiller
- Çilek, üzüm, nektarin gibi bazı meyve türleri
- Soya ve ayçiçek yağı gibi yağlar
- Hormonlu besi hayvanlarının etleri
- Süt ürünleri
- Bazı çiftlik balıkları ve kabuklu deniz ürünleri
- Çay ve kahve gibi içecekler
- İçeriğinde koruyucu katkı maddeleri yer alan hazır gıdalar
- Şeker
Haşimato Hastalığı Olanlar Ne Yemeli?
Haşimato hastalığı bulunan birçok insan çeşitli besin türlerine, özellikle de glutene karşı hassasiyete sahiptir. Yapılan bazı çalışmalarda glutensiz beslenmeyle hastaların şikayetlerinde önemli azalmalar görülebildiği saptanmıştır. Bu nedenle Haşimato hastalarının mümkün olduğunca glutensiz tahıl türlerine yönelmesi gerekir. Buğday, arpa, çavdar gibi tahıllar diyetten çıkarılarak bunların yerine glutensiz tahıl alternatifleri tüketilebilir. Güzel Ada Gıda ürün portföyünde yer alan glutensiz yulaf ezmesi, organik hindistan cevizi unu, organik pirinç unu, keçiboynuzu unu, yulaf unu, badem unu, chia tohumu, çiğ karabuğday unu gibi alternatifler tercih edilebilecek sağlıklı glutensiz ürünler arasında yer alır. Bunun yanında rafine şeker mümkünse diyetten tamamen çıkarılmalı, hazır ve işlenmiş gıdaların kullanımı mümkün olduğunca sınırlandırılmalıdır. D vitamini ve selenyum alımına dikkat edilmeli, bunları içeren doğal deniz balıkları, yumurta, doğal etler gibi besin kaynakları düzenli olarak tüketilmelidir.
Haşimato Hastaları Hangi Ekmeği Yemeli?
Otoimmün tepkilere yol açabilmesiyle bilinen gluten, bu tepkilere zaten yatkın olan Haşimato hastalarının önemli bir kısmında rahatsızlığa neden olabilir. Bu durum hastalığı tetikleyerek tiroid bezine verilen hasarı artırabilmektedir. Tüm Haşimato hastaları için glutensiz beslenme bilimsel olarak henüz bir şart olarak belirlenmiş olmasa da, bu hastalarda semptomların rahatlatılması ve hastalığın tetiklenme olasılığının azaltılması için glutensiz beslenmenin yararlı bir seçenek olabileceği düşünülmektedir. Güzel Ada Gıda ürünleri arasında yer alan yulaf unu, karabuğday unu gibi glutensiz un alternatifleri kullanılarak glutensiz ekmek yapımı alışkanlık haline getirilebilir. Ayrıca badem unu, chia tohumu, hindistan cevizi unu gibi ürünler ile farklı glutensiz tarifler hazırlanarak diyetin karbonhidrat kaynakları farklı lezzetlerle çeşitlendirilebilir.
Siz de Haşimato hastalığına sahipseniz Güzel Ada Gıda ürün portföyünde yer alan çok sayıdaki glutensiz ürün alternatifleri arasından tercih yapabilir, glutensiz beslenme ile hastalığınızın kontrol altına alınmasına katkıda bulunabilirsiniz.
